WOZ-waarde en eigenwoningforfait
In politiek Den Haag gonst het behoorlijk als het gaat over de eigen woning. Op dit moment zit de eigen woning in box 1 van de inkomstenbelasting. De woning kent een bepaalde waarde, de vaak verguisde WOZ-waarde, op grond waarvan een soort van gebruiksinkomen wordt toegedicht aan de woning, het zogenoemde eigenwoningforfait.
Bij een WOZ-waarde tussen 75.000 euro en 1.110.000 euro reken je een half procent over de WOZ-waarde om het eigenwoningforfait te bepalen. Boven de 1.110.000 euro en onder de 75.000 euro gelden andere percentages en bedragen.
Wie een woning bezit met een WOZ-waarde van 300.000 euro, heeft een eigenwoningforfait van 1.500 euro. Waarom is het belangrijk om dat te weten? Voordat je de hypotheekrente in aftrek mag brengen op je inkomen moet je eerst het eigenwoningforfait erbij op tellen. Heb je op je huis van 300.000 euro een hypotheek van 200.000 euro tegen bijvoorbeeld 3% rente, dan is het rekensommetje als volgt: eigenwoningforfait is dan 1.500, rente is 6.000. Je hebt dan uiteindelijk maar een fiscale aftrek over het verschil, dus 4.500.
En dan komt er nog iets ingewikkelds. Als je in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting valt, is het tarief over die aftrek niet dat tarief, maar een lager tarief. In 2021 is dat maar 43%, om uiteindelijk in 2023 37% te worden. Die afbouw zou eerst veel langer duren. Tot zover de realiteit van vandaag de dag. Nu de boogde toekomst.
Wat wil politiek Nederland met de hypotheekrenteaftrek?
Er wordt al heel lang geroepen dat de hypotheekrenteaftrek zou moeten worden afgeschaft. Daar zijn veel partijen het mee eens: de PvdA is voor volledige afschaffing, GroenLinks wil ervan af, D66 wil afschaffing en de ChristenUnie vindt dat ook. Tegenstanders zijn, zoals valt te verwachten, de VVD en het Forum voor Democratie. Genuanceerdere denkbeelden vinden we bij de Partij voor de Dieren en de SP, beide partijen zien meer in een afschaffing van de aftrekbaarheid van hypotheekrente boven een bepaald bedrag. En, beide noemen een plafond voor aftrek van 350.000 euro.
Het behoeft verder geen betoog dat het logisch is, dat nagenoeg dezelfde politieke partijen af willen van het eigenwoningforfait. Als je geen aftrek meer wilt toestaan, is het ook logisch dat je geen bijtelling op het inkomen verlangt.
Eigen woning in box 1 of box 3?
Hoe je verder om zou moeten gaan met de eigen woning vind je overal uitgewerkt in de verkiezingsprogramma’s. Een mogelijke route, is dat de eigen woning ‘verhuist’ van box 1 naar box 3. De eigen woning is in 2001, toen de huidige systematiek van de inkomstenbelasting is ingevoerd, in box 1 terechtgekomen vanwege het progressieve karakter van box 1.
Tot het huidige stelsel was er ook al belastingaftrek over de hypotheekrente, en dat ging ook over het inkomen. Het inkomen werd forser belast naarmate het méér was (progressief), dus daarmee was ook de hypotheekrenteaftrek voor degene met een hoog inkomen méér. Tegen een hoog percentage. Hetzelfde principe zit nu in box 1: je betaalt meer belasting naarmate het inkomen hoger is.
Eventuele oplossing voor huiseigenaren
Nu we een afwijking in de wet kennen, waardoor de hypotheekrenteaftrek tegen een veel lager tarief moet worden verrekend dan het tarief van de hoogste schijf bij een hoog inkomen, zitten we al meer op het vlak van nivellering: voor iedereen een (bijna) zelfde hypotheekrenteaftrek. Die is nu kunstmatig in box 1 gecreëerd. En wat zou er nou handiger zijn dan de woning gewoon in box 3 te plaatsen? Daar heb je al voor iedereen een zelfde belastingtarief, daar geldt geen progressie. Dan heb je dat element op een veel transparantere manier opgelost, als je dat wilt. Afgezien van de notoire tegenstanders van de afschaffing van hypotheekrenteaftrek, is die nivellering toch al doorgevoerd en zou dit met het overhevelen naar box 3 simpeler zijn. Dat is een geluid dat we steeds meer horen in politiek Den Haag.
En dan nog iets, hoe zit het dan met al die huidige huiseigenaren die misschien van de ene op de andere dag (als er geen overgangsrecht komt) geen aftrek meer zouden hebben? Een simpele oplossing hiervoor doet de ronde: zorg voor een bepaalde vrijstelling in box 3, waarover geen belasting hoeft te worden betaald. In box 3 word je aangeslagen over je vermogen. Boven de vrijstelling van 50.000 euro per persoon, heb je te maken met het betalen van belasting. Zou je bijvoorbeeld nog 25.000 euro aan extra vermogen hebben, dan geldt daarover een door de belastingdienst vastgesteld rendement en daar betaal je dan een vast percentage aan belasting over, volgens de daarvoor bestaande tabellen. Als je woning in box 3 terecht komt en laten we zeggen dat de waarde 300.000 euro is en de hypotheek 200.000 euro, dan heb je dus opeens 100.000 euro vermogen erbij in box 3. En zou je belasting moeten gaan betalen over het meerdere boven 50.000 euro (of 100.000 euro in de situatie van een stel). Daarom zou een extra vermogensvrijstelling helpen om pas bij een woning met een fors hogere WOZ-waarde belasting te gaan betalen. Dan heb je weliswaar geen aftrek, maar word je ook niet aangeslagen tot een bepaald plafond.
Wat mogen we nu verwachten?
We weten niet wat de politieke kleur van een nieuw kabinet zal worden. We weten wel dat er waarschijnlijk iets zal gebeuren met verdere beperking van de aftrek. De lage rente-omgeving waarin we verkeren, maakt het eigenlijk ook wel een ideaal startpunt als je zoiets ingrijpends wilt doorvoeren. Daarbij lijkt de variant waarbij de woning verhuist van box 1 naar box 3, met bijbehorende (veel) hogere vrijstellingen er eentje die in de nabije toekomst nog wel eens verder uitgewerkt zou kunnen worden.
Wil je graag weten of je bestand bent tegen alle mogelijke wijzigingen die eraan zitten te komen? Vraag
hulp via contact
klik hier voor contact